AA muhabirinin 2025 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı'ndan derlediği bilgilere göre, Türkiye'de, madencilik sektöründe dışa bağımlılığın azaltılması ve sanayide ham madde ihtiyacının karşılanması amacıyla maden, enerji ham maddeleri ve jeotermal kaynak arama ve üretimine yönelik çalışmalar artırılacak.

Buna göre, madencilik sektöründe mevzuatın güncel ihtiyaçlar çerçevesinde yenilenmesi, yatırım ortamının iyileştirilmesi, madencilik ürünlerinin yurt içinde işlenerek katma değeri yüksek ara ve uç ürünlere dönüştürülmesi, enerji ve sanayi sektörlerinin ham madde ihtiyacını karşılamak üzere yurt içi ve yurt dışındaki arama faaliyetlerinin artırılması ve madencilik faaliyetlerinin diğer sektörlerle eş güdüm içinde planlanması sürdürülecek.

Bu kapsamda, birbiriyle ilişkili olan orman, tarım, su, maden, jeotermal ve petrol gibi doğal kaynakların tek noktadan yönetilebilmesi ve bürokratik süreçlerin azaltılması için üst düzeyde kurumsal mekanizma oluşturulması yönünde çalışmalara öncelik verilecek.

Türkiye'de, enerji ve sanayi sektörlerinin ham madde ihtiyacını karşılamak üzere 15 bin 250 kilometre havadan jeofizik araştırması, maden arama ve araştırmaları kapsamında 400 bin metre sondaj yapılacak.

Ayrıca, arama ve araştırma faaliyetleri kapsamında 25 bin kilometrekare detay etüt yapılacak.

Jeotermal, kaya gazı, bitümlü şeyl çalışmaları devam edecek

Ülkeler ve ülke grupları tarafından belirlenen stratejik ve kritik ham maddeler ile nadir toprak elementlerinin aranması ve araştırılmasına yönelik projeler geliştirilecek. Bu kapsamda öncelikli madenlerin yurt dışında aranmasına yönelik 2 proje oluşturulacak.

Kaya ve metan gazları gibi konvansiyonel olmayan kaynaklara yönelik araştırma faaliyetleri yürütülecek, bitümlü şeylden sentetik petrol üretimine yönelik çalışmalara devam edilecek.

Bu kapsamda 5 kuyuda hidrolik çatlatma operasyonları ile konvansiyonel olmayan kaynakların test edilmesine yönelik faaliyetler yürütülecek.

Jeotermal kaynakların aranması ve işletilmesine yönelik faaliyetler artırılacak. Jeotermal kaynak aramaları kapsamında 14 bin 500 metre sondaj yapılacak.

Maden atık, artık ve pasa envanteri çıkarılacak. Bunlarda yer alan değerli elementlerin ve madenlerin potansiyeli belirlenecek ve değerlendirilmelerine yönelik projeler geliştirilecek. Bu kapsamda maden artık veya pasalarının değerlendirildiği 35 proje hayata geçirilecek.

Madencilik faaliyetlerinin öncesinde ve sonrasında çevresel parametrelerin tespiti ve oluşabilecek sorunların önlenmesine yönelik bilimsel çalışmalar yürütülecek. Madencilik öncesi ve sonrasındaki jeojenik etkinin belirlenmesine yönelik dört çalışma gerçekleştirilecek.

Ayrıca, Ulusal Maden Rehabilitasyon Bilgi Sistemi kurulacak, başarılı rehabilitasyon ve sosyal sorumluluk projelerinin tanıtımı yapılacak, rehabilitasyon uygulamalarının etkinliği artırılacak.

"Türkiye Geneli Rehabilite Edilmiş Maden Sahaları ile Madencilik Sosyal Sorumluluk Çalışmalarının Tespiti Projesi" kapsamında 15 ilin envanteri çıkarılacak.

Maden ruhsat sahalarının ihalelerinde katma değeri yüksek ara ve uç ürün üretimine yönelik tesis kurulum şartı uygulaması yaygınlaştırılacak. Bu kapsamda, katma değeri yüksek ara ve uç ürün üretimi için tesis şartlı 8 ihale yapılacak.

İki yeni maden tesisinde çalışmalar devam ediyor

Öte yandan, Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü'nün (Eti Maden) Bandırma tesislerinde yıllık 800 ton üretim kapasiteli ferrobor üretim tesisinin yapım çalışmaları devam ediyor.

Tesisin 2025'in ilk çeyreğinde performans testleri gerçekleştirilerek devreye alınması planlanıyor.

Eskişehir'in Kırka ilçesinde yıllık 600 ton kapasiteli Lityum Karbonat Üretim Tesisi kurulması için proje çalışmaları sürerken, bu yıl içinde söz konusu tesisin yapım ihalesinin gerçekleştirilmesi planlanıyor.

Kömür ve türevlerine yönelik AR-GE çalışmaları yürütülecek

Yıllık programa göre, kömürün hidrojen, metanol ve amonyak üretimi gibi daha çevreci şekilde kullanılabilmesine yönelik Ar-Ge faaliyetleri ve rezervlerin temiz kömür teknolojileriyle değerlendirilmesine yönelik çalışmalar da yürütülecek.

Bu kapsamda, kömür ve türevlerinden leonardit ham maddeli tarımsal gübre üretimi için organomineral gübre üretim tesisi kurulmasına ilişkin çalışmalar tamamlanacak.

"Yerli Kömür ve Grafit Kaynaklarının İleri Teknoloji Karbon Ürünleri Üretiminde Kullanılabilirliğinin Araştırılması Projesi" tamamlanacak. Ayrıca, kömürden hidrojen üretilmesine yönelik Ar-Ge çalışmaları yürütülecek. AA