Sarıbal, Türkiye’nin fındık üretimindeki artışa dikkat çekerken, bu başarının üreticiye yansımadığına vurgu yaptı.

Fındık Üretimi ve İhracat Rakamları

Sarıbal, 2024 yılı itibariyle Türkiye’nin fındık üretiminin 717 bin tona ulaştığını açıkladı. 123 ülkeye yapılan iç fındık ihracatının toplamda 323 bin ton olduğunu belirten Sarıbal, bu ihracattan 2.6 milyar dolar döviz geliri sağlandığını söyledi. Ancak Sarıbal, bu artan üretim ve ihracatın, küçük ve orta ölçekli üreticiler için herhangi bir ekonomik fayda sağlamadığını savundu.

Uluslararası Şirketler Kazanıyor, Üreticiler Zorluk Yaşıyor

Sarıbal, Türkiye’nin fındık sektöründeki bu başarıyı, uluslararası şirketlerin ve iktidara yakın sermaye çevrelerinin kazandığını belirterek eleştirdi. Sarıbal, "Kazanan yine uluslararası şirketler ve iktidarın sermaye çevreleri oldu. 400 bin fındık üreticisi büyük tekellerin insafına bırakıldı" diyerek sektördeki gelir dağılımındaki adaletsizliğe dikkat çekti. Türkiye’nin dünya fındık üretiminde uzun yıllardır lider konumda olmasına rağmen, pazar payının son yıllarda düştüğünü belirten Sarıbal, “90’lı yıllarda dünya fındık üretiminin yüzde 80-82’si Türkiye’ye aitti. Ancak son 10 yılda bu oran yüzde 65 seviyelerine kadar geriledi,” dedi.

Fındık İhracatında Büyük Şirketlerin Etkisi

Fındık piyasasında büyük şirketlerin belirleyici hale geldiğine dikkat çeken Sarıbal, Türkiye’nin fındık ihracatında birkaç büyük firmanın kontrolünün arttığını söyledi. Sarıbal, "Fındık ihracatında ilk 6 şirket, pazarın yüzde 60’ından fazlasını elinde tutuyor. Türkiye’de üretilen fındığın yaklaşık yüzde 60’ı doğrudan ya da dolaylı olarak Ferrero’ya gidiyor. Ferrero, üreticiden doğrudan fındık almıyor; bunun yerine tedarikçi tüccarları devreye sokuyor," ifadelerini kullandı.

Bu durumun üreticinin pazarlık gücünü giderek azalttığını belirten Sarıbal, Türkiye’deki fındık üreticilerinin, tekellerin kontrolündeki piyasada daha düşük fiyatlarla satış yapmak zorunda kaldığını vurguladı. Bu dengenin değişmesi gerektiğini ve küçük üreticilerin daha fazla desteklenmesi gerektiğini ifade etti.

Sonuç olarak, CHP’li Orhan Sarıbal, Türkiye’nin fındık üretiminde elde ettiği başarıların, büyük şirketlerin çıkarları doğrultusunda şekillendiğini, üreticilerin ise bu başarıdan yeterince faydalanamadığını öne sürdü. Fındık sektöründeki adaletsiz gelir dağılımının ve tekellerin etkisinin ortadan kaldırılması gerektiğini savundu.

HABER MERKEZİ