İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Psikiyatri Bölümünden Prof. Dr. Işıl Göğcegöz, mevsimsel depresyonun belirtilerini, nedenlerini ve başa çıkma yöntemlerini aktardı.

Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı (DSM-5) mevsimsel depresyonu, mevsim değişimleriyle ortaya çıkan depresif belirtiler olarak tanımlar. Bu depresyon türü, genellikle sonbahar ve kış aylarında görülür ve "Kış Tipi Depresif Bozukluk" olarak adlandırılır. Ancak, yaz aylarında da depresif belirtiler yaşanabileceği için "Yaz Tipi Depresif Bozukluk" da mümkündür.

Prof. Dr. Göğcegöz, kış depresyonunun güneş ışığı eksikliğinden, yaz depresyonunun ise uyku-uyanıklık döngüsündeki bozulmalardan kaynaklandığını belirtiyor. Mevsimsel depresyonun sıklığı yaşanılan bölgeyle ilişkilidir. Sıcak iklimlerde yaz depresyonu, soğuk iklimlerde ise kış depresyonu daha yaygındır. Örneğin, Hollanda’da kış depresyonu oranı %3, yaz depresyonu oranı ise %0.01 iken Tayland’da yaz depresyonu oranı %6 civarındadır.

Mevsimsel depresyonun belirtileri tipine göre değişir. Kış depresyonunda, aşırı uyku, aşırı yemek yeme ve sosyal geri çekilme sıkça görülürken; yaz depresyonunda uykusuzluk, iştahsızlık, kilo kaybı, sinirlenme, huzursuzluk ve anksiyete öne çıkar.

Mevsimsel depresyonla başa çıkmak için birkaç öneri bulunmaktadır:

Kış Tipi Depresyonda Başa Çıkma Yöntemleri: Prof. Dr. Göğcegöz, kış depresyonu ile mücadelede gün ışığına çıkmanın önemini vurguluyor. “Ne kadar çok gün ışığı alırsanız, depresif belirtileriniz o kadar azalır,” diyor. Gün içinde yürüyüş yapmak ya da çalışma ortamında gün ışığına maruz kalmak faydalıdır. Ayrıca, ampulleri daha parlak olanlarla değiştirmek ve ışık terapisi uygulamak da yardımcı olabilir. Kışın karanlıkta uyandığınızda ışık açarak güne başlamak, sağlıklı uyku alışkanlıkları oluşturmak ve beslenmeye dikkat etmek önemlidir.

Yaz Tipi Depresyonda Başa Çıkma Yöntemleri: Yaz depresyonu için uyku düzenine dikkat etmek, loş veya karanlık ortamlarda vakit geçirmek ve sıcak havalardan kaçınmak faydalı olacaktır. Ayrıca, klimalı yerlerde vakit geçirmek ve serin ortamlarda bulunmak belirtileri hafifletebilir. Eğer tüm bu önlemlerle belirtiler geçmezse, bir uzmana başvurmak büyük önem taşır.

Mevsimsel depresyon, doğru yaklaşımlarla yönetilebilir ve belirtiler hafifletilebilir. Ancak, şiddetli belirtiler ve intihar düşünceleri durumunda profesyonel yardım almak gereklidir.