Gayrimenkul satışında yeni dönem başlıyor. Bugüne kadar sadece tapu dairelerinde yapılan alım-satım işlemleri 4 Temmuz itibarıyla noterlerde de gerçekleşmesi planlanıyor. Noterlerde konutla birlikte;  ofis, dükkân, arsa ve tarla gibi taşınmaz mülklerin alım-satım işlemi yapılacak.

Satış işlemini noterden yapmak isteyen vatandaşlar, Türkiye Noterler Birliği’nin ‘e-randevu/başvuru’ uygulaması üzerinden e-Devlet kapısını kullanarak başvuru yapması gerekiyor.

Türkiye Noterler Birliği Bilgi Sistemi’ne (TNBBS), tarafların bilgileri, taşınmazın emlak vergi değeri ile taraflar arasında belirlenen satış bedeli gibi bilgilerin işlenmesi ve belgelerin yüklenmesi lazım. (Yüklenen belgelerin asılları, randevu tarihi ve saatinde ibraz edilecek.)

İşlemin yapılacağı noterlik de başvuru aşamasında seçiliyor. Türkiye Noterler Birligi Bilişim Sistemi’ne gönderilen talepler seçilen noterliğin başvuru ekranına gelecek.

 Noterin hukuki veya fiili bir engeli nedeniyle başvuru belgesini düzenleyememesi hâlinde başvuru reddedilerek taraflara noterlik bilgisini güncelleme imkânı sağlanacak. Bu durum tarafların sisteme kaydettikleri telefon numaralarına kısa mesajla bildirilecek.

SATIŞ ENGELİ VAR MI YOK MU KONTROL EDİLECEK

Noter, düzenlediği başvuru belgesini Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’ne, Tapu ve Kadastro Paylaşım Sistemi (TAKPAS) üzerinden iletecek. Satışı yapılacak taşınmaza ait ayrıntılı tapu kayıt bilgileri ile diğer bilgi ve belgeleri de TAKPAS üzerinden sorgulayacak. Taşınmaza ilişkin belgelerin eksik olması hâlinde eksiklikler taşınmazın kayıtlı olduğu tapu müdürlüğünden talep edilecek.

Noter, eksik belge ya da taşınmazın satışına engel hukuki bir durumun bulunmadığını tespit ettikten sonra sözleşmeyi hazırlayacak. Genel Müdürlük, işleme ait döner sermaye hizmet bedeli ile tapu harcının tahsiline ilişkin e-tahsilat seri numarası üretip notere TAKPAS’tan iletecek. Noter, e-tahsilat seri numarası ve ödeme yöntemi ile sözleşmenin imzalanmasına yönelik randevu tarih ve saatini taraflara kısa mesajla bildirecek.

Taraflara, randevu tarih ve saatinde noterlikte hazır bulunmazlarsa, 10 gün içinde noterliğe müracaat etmeleri halinde işlemin yapılacağı, aksi takdirde başvurunun iptal edileceği bilgisi de yine aynı mesajla iletilecek.

Noter, taşınmazın satışını kısıtlayıcı veya satışa engel hukuki bir durumun bulunmadığını tespit ettikten sonra sözleşmeyi taraflara imzalatıp Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi’nden (TAKBİS) yevmiye numarası alarak sözleşmeyi ve diğer belgeleri TAKBİS’e kaydedecek. Sözleşmenin TAKBİS’e kaydından sonra tapu müdürlüğünce taşınmazın tapu siciline tescili sağlanacak.

Sözleşme ile diğer belgeler süresiz saklanmak üzere noter tarafından TNBBS’ye kaydedilirken, aynı zamanda fiziki olarak da arşivlenecek.Taraflara, sözleşme imzalandıktan sonra noter tarafından tapu senedi teslim edilecek.

Tapu dairesinde yapılan işlemlerde satış bedelinin yüzde 4’ü kadar tapu harcı ödenirken, noterlerde buna ek bir ücret daha alınacak. Noter ücreti taşınmazın değerine göre 500 liradan az ve 4 bin liradan fazla olamayacak. Ayrıca bu miktarlar her yıl yeniden değerleme oranında artacak.

 Noterden alım-satım dönemi ile yurttaşlar işlemlerini daha hızlı yapabilecek. Tapu dairelerinde işlemler sadece hafta içi yapılırken, nöbetçi noter uygulaması sayesinde hafta sonunda da taşınmaz alım-satımı yapılabilecek. Ancak bununla birlikte ek ücret ödenmesi nedeniyle ne kadar tercih edileceği de zamanla belli olacak.

Ayrıca yeni sistemin noterlere yüklediği sorumluluğun etkileri de merak ediliyor. Çünkü taşınmaz satış sözleşmesinin düzenlenmesinden dolayı oluşan zarardan noterler de sorumlu olacak. Bu durum nedeniyle noterlerde işlem yapmaktan kaçınmalar yaşanabileceği de belirtiliyor.

EDİTÖR: MELTEM TİRYAKİ