Avrupa Türkiyeli Yazarlar Grubu, 2024 Halk Edebiyatı Ödülünü uzun yıllardır Almanya’da yaşayan, Türk Halk Müziğinde sayısız eseri ve derlemesi bulunan Halk Ozanı, TRT Sanatçısı Ünyeli Hamdi Tanses’e verdi.

Dünya Sanat Gününde aldığı ödülün fotoğraflarını; “Ömrümün sonbaharında bu ödül beni çok onurlandırdı. Yürekten teşekkür ediyorum. Türküler, deyişler, nefesler dolusu sevgiler” notu ile paylaşan Ozanımızı kutluyoruz.

HAMDİ TANSES KİMDİR?

Hamdi  Tanses halk türkülerini gür sesiyle hem söyleyen hem derleyen hem de  hikâyeleriyle birlikte kitaplaştıran Çepnili araştırmacı, yazar bir halk ozanıdır. Bugüne kadar halk türküleri üzerine 16 kitap yayınladı. Türkü kasetleri yüzbinlerce satıldı. Yüzlerce yerde sahneye çıktı. Söylediği türkülerle insanların gönüllerine girdi.

Çepniler kimlerdir? Çepniler Oğuzların Üç Oklar Boyunun Gök Han koluna bağlı Türklerdir. Selçuklularla birlikte Anadolu’ya gelmişler ve Anadolu’nun çeşitli bölgelerine yerleşmişlerdir. Çepnilerin bir kısmı Karadeniz bölgesine iskân edilmişlerdir. 1515 yılındaki Tahrir defterine göre günümüzdeki Giresun  ve civarındaki iller “Vilayet-i Çepni” isimli bir idari bölgeyi gösterir. Hamdi Tanses’in ataları Ünye bölgesine yerleşmişlerdir. Çepni, atılgan, cesur, mert ve savaşçı anlamına gelmektedir.

Hamdi Tanses 1946 yılında Ordu ili Ünye ilçesine bağlı eski adı “Kenehor” (Türkçesi kendir demektir), yeni adı “Veli Bayraktar” olan bir Çepni köyünde doğdu. O zamanlarda köyde ilkokul yoktu. Okuma yazmayı babasından, çevresindeki okur yazar yaşlılardan öğrendi. İlkokulu dışardan bitirdi. Okuma yazmadan önce destancılardan ağıt yakmasını, türkü çekmesini öğrendi. Köyünde ve evresinde herkes ona “âşık” diye sesleniyordu.

Uzun kış gecelerinde köyde evlerde bir araya gelen köylüler Âşık Kerem, Âşık Garip, Köroğlu, Karacaoğlan ve Pir Sultan Abdal’dan öyküler anlatırlar ve türkülerini ve deyişlerini söylerlerdi. Hamdi Tanses bu toplantılara katılır destanları, halk hikâyelerini, meselleri, masalları, manileri dinler ve öğrenirdi. Çocukluğunda öğrendiği destanlar, halk hikâyeleri, aşk hikâyeleri onun ozan kişiliğinin temeli oldu.

Hamdi Tanses’in mayası da, çekirdeği de halk türküleriyle, halk edebiyatıyla yoğrulmuştu. Yetenekliydi, meraklıydı, çalışkandı, yurtseverdi. İlk müzik derslerini Ahmet Yamacı ve Kanuni İsmail Hakkı Bey’den aldı. 1968-1973 yıllarında İstanbul Belediyesi Konservatuvarı’nda icra heyetine katıldı. 1968-1974 yıllarında İstanbul Devlet Mühendislik Okulu’nda okudu ve mezun oldu.

1969-1975 yıllarında sahneye çıktı, Türkiye’nin çeşitli yerlerinde konserler verdi. Anadolu’nun çeşitli yörelerinde halk türküleri derledi. TRT ve İstanbul Belediye Konservatuvarı Arşivi’ne çok sayıda türkü kazandırdı. Ünlü saz yapım ustası Ragıp Akdeniz’in atölyesinde Arif Sağ, Muhlis Akarsu, Yavuz Top, Ahmet Yakışan ile birlikte çalıştı.

12 Eylül 1980 öncesi söylediği türküler nedeniyle göz altına alındı. İşkence gördü. Susturmak istediler. Susmadı. Türkiye’yi gözleri arkada kalarak terk etmek zorunda kaldı. 20 Ağustos 1980 Almanya’ya geldi. Almanya’da müzik öğretmenliği ve yazarlığa başladı. Kitaplarını Almanya’da yazdı ve yayınladı.

Hamdi Tanses Almanya ve yurtdışındaki Türkçe dersleri için yardımcı müzik kitapları yazdı. Yurtdışındaki öğrencilere halk türkülerini sevdirdi. Almanya’da ve Avrupa’da yetişen genç kuşakların kültürel kimliklerinde barış, kardeşlik, sevgi, dostluk ve Anadolu kültürü konusunda izler bıraktı.

(ÖZGEÇMİŞ KAYNAK: Avrupa Türkiyeli Yazarlar Girişimi (ATYG) Eşbaşkanı Kemal Yalçın)

HABER MERKEZİ