Diyetisyen Uzmanı Şüheda Şahin, çocuk gelişimi üzerinden, çocuklarda sağlıklı beslenme alışkanlığının oluşumu hakkında bilgiler verdi.

Şahin, çocuk sağlığı, beslenme alışkanlığının oluşumu, anne ve babaların bu konuda üstüne düşen görevleri şu kıymetli bilgileri vererek anlattı:

" Sağlıklı nesiller yetiştirebilmemiz için sağlıklı çocuklarımızın olması gerekiyor. Cumhuriyetimizin 100. Yılı kapsamında Ulu Önder Atatürk’ün “ Türk gençliği sağlıklı yetişip spor yaparsa ulusumuzun geleceği güvence altındadır.” “ Sağlam kafa, sağlam vücutta bulunur.” Sözlerinden yola çıkarak çocuk gelişimi ve beslenmesi hakkında konuşmak istiyorum.

Atatürk’ün ilim yolundan bilim yolundan gittiğini bildiğimiz için bu sözleri, bizler için çok önemli. Hem Cumhuriyet’in 100. Yılı doğrultusunda Atatürk’ü bizlere yol gösteren sözleri ile anmış olalım, hem de çocukların beslenme şekillerinin gelişmesinde ve sağlıklı yetişmesinin topluma faydalarından bahsetmek istiyorum.

 Çocuk beslenmesinde, annelerin ve babaların üzerine düşen görevler var. Her canlı gibi doğumdan başlayarak yaşadığımız evreler var. Bu evreler; bebeklik, çocukluk, yetişkinlik, yaşlılık şeklinde oluşur.

Çocukların sağlıklı beslenme davranışı, bebeklik zamanında hatta anne karnında başlıyor. Anne genel olarak nasıl besleniyorsa aslında bebeği o noktadan itibaren beslenme davranışlarının başlamış oluyor.

Doğduktan sonra belirli bir süre anne sütü alınması gerekiyor. O anne sütü sürecinden sonra ek gıdaya geçiş dönemleri, bunların hepsi çocuğun hatta yetişkinlik dönemine ulaşacak olan o bebeğin gelecekteki sağlığını etkileyen şeyler.

 Bu anlamda önemli diye düşünüyorum. Şimdi özellikle çocuk beslenmesinde de yani dikkat etmeniz gereken şey şu :Çocuğun hem beyin gelişimini destekleyen hem de beden gelişimi destekleyen bir süreç yaşaması gerekiyor.

 Ne kadar sağlıklı beslenirlerse, o kadar zihinen, bedenen ve ruhen sağlıklı toplumlar yetiştirmiş oluruz.

 Bu da gelecekte bizim ulusumuzun daha iyi seviyelere gelmesi için etkili bir faktör. Aslında çocuk beslenmesi de dikkat etmemiz gereken şey şu bebeğin çocuğun büyüme gelişmesine destek sağlayacak şekilde besin gruplarını dengeli olarak çocuğa vermek lazım. Yani öğünlerin çok dengeli olması gerekiyor."

" BOŞ ENERJİ KAYNAKLARINDAN UZAK DURULMALI "

Şahin, çocukların sağlıklı beslenmeleri hakkında yaptığı açıklamalara şöyle devam etti: " Boş enerji kaynakları dediğimiz işte; meşrubatlar, fastfoodlar, kişinin daha hızlı yiyebileceği hazır içecek, yiyecek paketli ürünler bunlar boş enerji kaynaklarıdır ve çocuğun gelişimine hiçbir katkı sunmaz.

 Sadece o an bir enerji verir ama çocuğun büyümesi için kemik sağlığını, diş sağlığını desteklemesi için beyin fonksiyonlarını düşünme bilişsel fonksiyonları belirleyebilmesi için hiçbir içeriği yoktur.

Bu anlamda çocuklarda dengeli öğünler planlamak çok çok önemli tekdüze beslenmeyi kesinlikle istemiyoruz.

Çocuk her besinden mutlaka gerekli vitamini, minareli almalı. Mesela bazen görüyorum böyle işte benim çocuğum bunu yemez diye anne babalardan söylemler duyuyoruz, ben açıkçası katılmıyorum.

Çocuk beslenmesi bir alıştırma biçimidir aslında. Çocuğa, bebeklikten itibaren sağlıklı  bir beslenme biçimi alıştırılmaya çalışılırsa yememesi için bir etken olmayacaktır.

Çocuğa, her besini tanıştırmaya ve özenle gıdaları almasında yardımcı olunur ise tüm bu yeme bozuklukları, yanlış beslenme problemleri ortadan kalkacaktır.

Eğer çocuk besinlere karşı önyargılı ise temelinde mutlaka annelerin babaların yanlış yaptığı bir şey vardır. Çocuklar, hemen her şeyden çok etkilenen varlıklardır. Düşünme yetileri daha oluşmadığı için beyinlerinin içi boştur. Hatta çocuklar ile ilgili  Freud’un boş tahta benzetmesi vardır.

Çocuk vermek istediğimiz besini yemiyor mu, bakın 3 kere deneme hakkımız var. Asla ısrarcı olmamamız gerekiyor çünkü o davranışımızda çocukta travmaya neden olabilir.

Onun yerine çocuğa, farklı günlerde farklı zamanlarda yemek istemediği besinleri vermemiz gerekiyor ve bunu zorlamadan yapmamız gerekiyor.

 Çocuğun beslenme alışkanlığının oluşmasında önemli olan faktörlerden biri çocuk anne babayla aynı masada yemek yemeli. Hatta tüm aile bireyleri olarak belirli bir saat diliminde aynı masada yemeklerimizi yemeliyiz.

Bu hem çocuğun beslenmesindeki alışkanlığın oluşmasında etkili olur hem bizlerinde düzenli bir yeme alışkanlığımızın olmasında hem de aile bireyleri olarak manevi bir bağ oluşturur.

Mesela televizyon karşısında çocuğa beslenme alışkanlığı oluşturulamaz bu davranışı asla onaylamıyorum.

Ya da çocuğa ceza verilmiş, ödül verilmiş beslenme alışkanlığı oluşturulmaya çalışılırken, kesinlikle yanlış. Çocuk onu cazip buluyor ama bu teşvik edici değil. Çocuğa, yemeğini yediğin takdirde sana ödül olarak çikolata alıcam, hamburger alıcam veya parka götürcem yerine sana özel bu akşam şu yemeği yaptım diyebiliriz.

Çocuk kendini özel hissettiği zaman teslim olur zaten.

" BABALARA KIZIYORUM "

Şahin, " Babalara da bir konuda çok kızıyorum. Anneler yapıyor mesela yemeği ama babalar ben bu yemeği yemem veya bu yemeği sevmem güzel değil diyor. Tüm bunlar çocuğun önünde yaşandığı için çocuk da o yemeğe karşı sırf babası öyle dedi diye önyargılı olabiliyor. Bu tür davranışlarımız olmamalı biz çocuklarımıza her açıdan örnek olmalıyız.

Bazı bilinçli ebeveynler görüyorum. Onlar mesela çocuklarını yemek yeme alışkanlığını aşılamak için onlara güzel tabaklar bile hazırlayabiliyorlar. Bu güzel bir şey, çocuk eğlenceyi ve oyunu sever. O nedenle kendisi için hazırlanan eğlenceli tabaklara bayılır. Bu hazırlanan tabaklar, çocuğa hem kendini özel hissettirir hem de yemesi için onu teşvik eder.

Onun dışında okula giden çocuklarımıza düzgün doğru bir beslenme çantası hazırlamalıyız. Hazır gıdalardan uzak bir beslenme çantası daha sağlıklı bir beslenme tarzının oluşmasına katkı sağlar. Mesela paket içindeki hazır meyve suları o kadar zararlıdır ki veliler kola zaralı diye meyve suyu alıyorlar fakat hazır meyve suları da en az kola kadar zararlı ve sağlıksızdır.

Onun yerine anneler, meyveleri çocuklarının beslenme çantalarına yıkadıktan sonra direkt koyabilirler.

Bir diğer yanlış yapılan alışkanlık olan pastanelerden aldığımız hazır o poğaça veya böreklerden beslenme çantasına koymak gibi. Bu da çok yanlış çünkü pastanelerde satılan o poğaçalar margarin denilen sağlıksız yağlardan yapılıyor. Çocuklarımızın sağlıklı beslenmesi için hiçbir yararı olmadığı gibi büyük zararları var.

Onun yerine veliler, evlerinde kendileri bir şeyler hazırlayıp, daha sağlıklı besinlerden oluşan bir beslenme çantası oluşturabilirler.

Daha öncede belirttiğim üzere sağlıklı beslenme alışkanlığı anne karnından yaşlılık evremize kadar devam eder. Eğer bu alışkanlıklarımıza başından itibaren dikkat etmezsek hem kendi sağlığımıza hem de sağlık için harcanan devlet ekonomisine zararımız dokunur.

Bunu ne birey olarak ne de vatandaş olarak yapmak istemeyiz sanırım. O nedenle sağlıklı bireyler olmaya ve sağlıklı bireyler yetiştirmeye hem kendimiz adına hem de canımızdan çok sevdiğimiz ülkemiz adına borçluyuz.” dedi.

ÖZEL HABER: MELTEM TİRYAKİ