EDEP VE HAYA HERŞEYDEN ÖNCEDİR. Hüseyin Deniz - İlahiyatçı/Yazar
2024-07-05 15:31:32
Edep;Kınanma endişesiyle kurallara aykırı davranmaktan kaçınma ve bunu sağlayan duygu için kullanılan ahlâk terimidir.
Haya; Kelime anlamı “utanmak, çekinmek” olan hayâ, ahlâk terimi olarak “nefsin kötü davranışlardan rahatsızlık duyarak bu fiilleri terk etmesi, kötü bir işin yapılması veya iyi bir işin yapılmaması sebebiyle insanın utanmasına sebep olan sıkıntılı durum” demektir.
Bir başka yönden bir tarifini gelince; İnsanın bedenî ve maddî hazlara aşırı düşkünlükten korunmasını sağlayan erdem için kullanılan ahlâk kelimedir.Edep, Allah'ın rızasına uygun olan hareket ve sözlerin tamamından ibarettir. Hayâ; utanma, hicap, ar anlamlarına gelir. Edebe aykırı olan olaylar meydana gelince kalbin duyarlılık kazanması ve ıstırap duymasıdır. Bu halin belirtisi derhal hayâ sahibi kişinin üzerinde görülür.
İnsanlar elbiseleriyle (kıyafetleriyle) karşılanır, ilmi ile ağırlanır, ahlakıyla uğurlanır.,Edep hayadan, haya asaletten, asalet soydan gelir!
Susmak bazen asalet, bazen nezakettir. Hele de incitmekten korkuyorsan sevdiklerini, susmak o zaman ebedi zarafettir.
İnsan her yerde aynı insandır; bir insanın yaratılışında asalet yoksa kainatın tacını giyse yine de çıplak kalır.
Bir duruşu olmalı insanın; asaletli bir duruşu. Bir bakışı, bir anlayışı, bir aşkı, bir davası olmalı…
Karakter çelik gibidir kırılmaz fakat bükülebilir. İnat ise beton gibidir ancak kırılabilir bükülmez.
Öfkeyi sahicilik, kibri asalet, yalakalığı sadakat, demagojiyi entelektüellik sanıyoruz.
Bir insanın yaşayıp yaşamadığını, atan nabzından değil; onurlu duruşundan anlarsınız.Kendine bak. kendine!
Özüne,sözüne,benliğine.
Suskunluğum asaletimdendir.
Her lafa verilecek bir cevabım vardır lakin;
Bir lafa bakarım laf mıdır diye,
Bir de söyleyene bakarım adam mıdır diye!
Bir insanın sessiz ve suskun olduğuna bakıp da onun damarına damarına basmayın.
Mayınlar da sessiz sessiz ve suskundur lakin ne zamana kadar ta ki; üzerine basıncaya kadar.
Suskunluğun meğerki gerçekten çok derin anlamlari varmış!
a-) Başar anında Suskunluk meğer ki bir güven belirtisiymiş
b-) kızgınlık anındaki susmak güç belirtisi
c-) sana kötülük yapildiginda susmak bir hikmet
d-) kışkırtma anında susmak bir zaferdir
e-) seninle alay edildiği zaman susman aslında bir büyüklüktür
f-) Üzüntü anında susman sabır ve tevekkül
g-) ikna olmadığında susman saygı ve hikmettir,hürmettir.
h-) Eğer konuşman susmandan daha hayırlıylı değilse sakın sus konuşma.
İ-) Bir de susan kişinin cahil ve kafir olduğunu zannetme.
Yer ve yedi yüzü suskundur ama içinde yanar dağlar vardır.
Son olarak senin suskunluğunu anlayamayanlar, gerçekleri de anlayamayacaklardır.
Siz siz olun! Her söze ve herşeye cevap yetiştirmeye uğraşmayın
Altının sarrafı anlar, cahil olanlar sizi anlamayacaklardır.
Bu yazı toplam 425 defa okunmuştur
YAZARIN DİĞER YAZILARI
VAKIF ECDADA SAYGISIZLIK TARİH BİLMEMEZLİK HOŞGÖRÜSÜZLÜK
İSLAMDA EVLİLİK; NİŞANLILIKTAKİ NİKAH MESELESİ
EN DEĞERLİ OLAN ŞEY ÖMÜR SERMAYESİDİR
CAHİL FİTNE SAÇAR,ALİM İSE IŞIK
EZAN VE İSLAM
İSLAMDA DİNİNDE HELAL KAZANÇ
MUSANIN ASASINI ELİNİZE ALINIZ
SELAM DOSTLARIM
EĞİTİM VE ÖĞRETİMİN ÖNEMİ
İŞTE ÖRNEK MÜSLÜMANLIK BÖYLE OLMALI..
HZ MUHAHAMMED’İN DOĞUMU VE MEVLİD KANDİLİ
İSLAM ADINA YAPILAN EN BÜYÜK TEFRİKA VE İFTİRA…
CAMİİ VE MESCİTLERİN ÖNEMİ VE DİN GÖREVLİLERİ HAFTASI
TEBLİĞ VAR TEMSİL NEDEN YOK!
MALDA-CANDA-SENİN YOLUNA FEDÂDIR,FEDA.
KUZUYU-KURT- İSRAİLE TESLİM ETMEYELİM
EYVÂH Kİ EYVAH.! NERDE KALDI İSLÂM KARDEŞLİĞİ
İSLÂM ÂLEMİ BU HÂLE NASIL GELDİ
FİLİSTİNİN İSLAMDAKİ YERİ VE ÖNEMİ
BÖYLEMİ OLUR İSLAM KARDEŞLİĞİ
KARDEŞLİK RUHU-İNFAK VE KUL SEVİNCİNE ORTAK OLMAK !
DUA KULUN RABBİME KENDİNİ ARZIDIR
GAYE VATANSA GERİSİ TEFERRUATTIR !
ÖĞRETMENLER GÜNÜ KUTLU OLSUN
HEYHAT! MAALESEF İNSANLIK ÖLMÜŞ
GENÇLERE VERİLMESİ GEREKEN ÖGÜTLER
DERVİŞİN SORGU SUÂL EDİLİŞİDİR.
İNSAN HAKLARI HAFTASIYMIŞ
HZ PEYGAMBER BUGÜN GELSE…
NOEL VE MİLADİ YILBAŞI GERÇEĞİ
KADİR KIYMET BİLENLERİ DOST EDİNİN
YİNE GELDİ YILBAŞI..!
HESAPSIZ NE BU DÜNYA NEDE AHİRET VARDIR
KUL’A ÖMÜR EN BÜYÜK SERMAYEDİR.!
FİKİRİYLE ZİKRİ FAKLI OLANIN İBADET’İ HASIL OLMAZ
CEHALETİN VE CAHİLLİĞİN OLDUĞU YERLERDE,FELAKETLER KOL GEZER
DİNİMİZDE ÜÇ AYLARIN YERİ VE ÖNEMİ..!
HAYAT’A DEĞİL ,HAYATIN SAHİBİ ALLAH’A TUTUNMAK GEREKİR
İBADETLERDE ÖLÇÜLÜ OLMAK
ŞEFÂT NEDİR,KİM KİME ŞEFÂT EDER.?
ÜLKEMİZ BİR DEPREM KUŞAĞI VE YAŞANILAN DEPREM GERÇEĞİ.!
MİRAÇ HADİSESİ MİRAÇ KANDİLİ VE ÖNEMİ
KÖTÜ ALIŞKANLIKLARDAN KURTULMAK
YOLCULUK VE SEFERİLİK HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER
SEVGİLİLER GÜNÜNÜN TARİHÇESİ VE DİNİMİZDEKİ YERİ
MÜSLÜMANLAR BUGÜN FİLİSTİN OLAYINDA NEDEN SESSİZ
HAYIR İÇİN VERİLEN KURUŞLARLA NELER OLMAZKİ!
BERAT KANDİLİNİN ÖNEMİ
BERAT KANDİLİNİN ÖNEMİ
YOK ÖYLE YORGAN BİTLİ BEN ONU İSTEMEM
RIZIK ALLAHTANDIR
YAHUDİ VE HİRİSTİYANLARA ALLAH KATIN MÜKAFAT VARMIDIR?
DÜNYADA KADIN HAKLARI VE İSLÂMDA Kİ YERİ..!
İNSAN’A YAKIŞMAYAN KİN VE İHTİRAS HALİ
RAMAZAN AYI VE ORUÇ İBADETİ
TERAVİH NAMAZI VE ÖNEMİ..!
ORUÇ TUTMAMAYI MÜBAH KILAN HALLER!
İSLAM DİNİNDE NAMAZ VE ÖNEMİ
DİNİMİZDE NAMAZIN ŞARTLARI VE ÖNEMİ.!
İSLAMDA NAMAZ VE ÇEŞİTLERİ.!
İSLAMDA ZEKAT İBADETİN YERİ VE ÖNEMİ
RAMAZAN AYI VE KURA’N’I NİÇİN KUR’AN OKUMALIYIZ
DİLİN AFETLERİ VE KİŞİYE ZARARLARI
KARDEŞLİK RUHU-İNFAK VE KUL SEVİNCİNE ORTAK OLMAK !
DÜNYEVİLEŞME VE AHİRET BİLİNCİ
HAYIR VE ŞER ALLAHTAN’DIR
HER HALİMİZE SÜKRÜ BİLMELİYİZ
CUMA NAMAZI İLE İLGİLİ BİLİMESİ GEREKEN ÖNEMLİ KONULAR
GUSÜL ABDESTİ,SORU VE CEVAPLARI..!
İTİKAF NEDİR NASIL YAPILIR !
HAYAT VE MEMÂT MESELESİ
İŞTE ÖZLENEN VE ÖRNEK MÜSLÜMANLIK ŞEKLİDİR ..
ANA BABAYA İTAAT HÜRMET VE BÜYÜĞE SAYGI
KUR’AN AYI VE KADİR GECESİNİN ÖNEM
HESAPSIZ VE KURALSIZ DÜNYA VE AHİRET HAYATI OLAMAZ
RAMAZAN BAYRAMI VE AREFE GÜNÜNÜN ÖNEMİ
MÜMİNLERDE OLMASI GEREKEN KUR’AN’I ÖZELLİKLER.
DİNİMİZDE KÜSLÜĞÜN YERİ YOKTUR.
BİLGİLİ VE İLİM İRFAN SAHİBİ OLMANIN ÖNEMİ
POLİSLERİMİZİN HAFTASI KUTLU OLSUN
ALLAH KATINDA EN GÜZEL AMEL HANGİSİR
SENİ KILICIMLA DÜZELTİRİM
HAD BİLMEK OKUMAK VE ÖĞRENMEK
HATASIZ KUL OLMAZ-HATAMLA SEV BENİ
BALIK BAŞTAN KOKAR DERLER
1 MAYIS Ç-İŞÇİ VE EMEKÇİ KARDEŞLERİMİZİN BAYRAMIDIR
ŞEFÂT NEDİR,KİM KİME ŞEFÂT EDER.?
DÜĞÜN DERNEK İŞLERİ.
KURAN İBADETİ HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER
DİNDAR VE DÎN(İ) DAR KİŞİLER
MUTLU BİR YUVA VE AİLE ARASI İLİŞKİLER
ANNELER GÜNÜ VE ANNE SEVGİSİNE LAYIK OLMAK. !
ANNELER GÜNÜ
KURBAN İBADETİ HAKKINDA BİLMESİ GEREKENLER
KURBAN İBADETİNİN DİNİ DAYANAĞI
DİNİN İNSAN HAYATINDAKİ YERİ VE ÖNEMİ.
SAMSUNDAN DOĞAN GÜNEŞ
EŞ SEÇİMİ-EŞİNİ SEVMEYEN KADINLARA HAS BAZI ÖZELLİKLER.
CUMA NAMAZI VE FARZİYETİ
AKIL VE FERASET
BU NASIL BİR DİN VE NASIL BİR MÜSLÜMANLIKTIR
CAMİ VE CEMAAT ADABI
TEVAZUSAHİBİ OLMAK KİBİRLENMEMEK..
EVLİLİK AKİT VE ANLAŞMAYA DAYALIDIR
MUHSİN KİME DENİR
ASRIN KURAN VE MEVLİD MERASİMLERİ
PEYGAMBER’İN VÂRİSİ KİMLERDİR?
BİR KADI’NIN EŞİNE KARŞI OLAN SORUMLULUKLARI
İSLAMDA AİLE KURUMUNUN ÖNEMİ
KURBAN BAYRAMI VE AREFE GÜNÜ
AİLEDE MUTLULUĞU ENGELLEYEN BAZI DURUMLAR
İNAÇLI AİLELERİN YUVALARI HEP MUTLU OLUR
İNSAN KUSURSUZ OLAMAZ
ALLAH ÂDEM’İ VE BÜTÜN İNSANLIĞI YARATANDIR
YAZ KURAN KURSLARININ ÖNEMİ
EDEP VE HAYA HERŞEYDEN ÖNCEDİR.
KUR’ANI KERİMİ BEN ANLIYORUM DİYENLERE
ONLARDA CAN TAŞIMAKTADIR-BİZLERDE ÖYLEYİZ
YAŞANILMASI GEREKEN İSLÂMİ ÖĞÜTLER.
İSLAM TEMİZLİĞİ EMREDER
TABURE VE OTURAK NAMAZI
KUL HAKKI VE BAŞAK YAPMA HUSUSU
DİNİMİZDE SELAMLAŞMANIN ÖNEMİ
AĞOSTOS AYI BİZLER İÇİN ZAFER AYI DEMEDİKTİR
TOPRAK ÜRÜNLERİNİN ZEKATI
CANI VE MALI HAKKA FEDA KILMAK
BU DÜNYA GELİP GÖÇENLERİN YERİDİR
DİNİMİZDE SELAMLAŞMANIN ÖNEMİ
GENÇLERİMİZ VE ONLARLA OLAN DİYOLOKLARIMIZ
HER ŞEYİN TEMELTAŞI- BAŞTACI AİLEDİR
EĞİTİM VE ÖĞRETİMİN ÖNEMİ
EĞİTİM VE ÖĞRETİM DENİNCE NE ANLAMALIYIZ
EĞİTİM VE ÖĞRETİM BİZE DEĞER KATMALI
DİNİNİMİZİN DİLENCİLİĞE BAKIŞI
BİLGİLİ VE İLİM İRFAN SABİ OLMAK
MEVLİD KANDİLİ
ÖLÇÜ VE TARTIYA HİLE KARIŞTIRMAK
KUL HAKKI VE TORPİLLE İŞ GÖRME
İSLAM DİNİ KALBE VE AMELE ÖNEM VERİR
SÖZDE İSLAM-İÇİ BOŞ MÜSLÜMANLIK
DOMUZ ETİ NEDEN HARAMDIR
ALLAHI HER DAİM ZİKRETMEK
HASTA ZİYARETLERİ VE ÖNEMİ
TESETTÜR BİR BAYAN İÇİN NE ÖNEM ARZEDER !
KADINLARA TESETTÜR VARDA ERKEKLER BUNDAN MUFMI?
KADININ MİRASTAKİ DURUMU NEDİR
KULLUKTA DÜNYA VE AHİRET DENGESİ
CAMİLER VE DİN GÖREVLİLERİ HAFTASI KUTLU OLSUN
İHTİKÂR VE RİBA (FAİZCİLİK)
KİTABİ VE AHLAKİ TAVSİYELER
ZAN-YALAN-İFTİRA VE GIYBET GİBİ HASLETLER.
BİR BABA ÖRNEK BİR EVLAT
KADİR ,KIYMET BİLMEK
KUL HAKKINA RİAYET-AHLAK VE ERDEMLİ KİŞİLİK
GÜVEN AYNA GİBİDİR
VURUN BAKALIM ABALIYA!
BU ÇAĞDA İMANIMIZI NASIL KORUYABİLİRİZ?
HAYATIN İÇİNDE VE ADAM OLMAK
KİBİR HASTALIĞI VE KENDİNİ BEĞENMİŞLİK
KİBİR VE BÖBÜRLENME
GAZETECİLİK VE BASIN YAYIN
DÜĞÜN VE MERASİM İŞLERİ DİN’E AYKIRI OLMAMALIDIR.
YALAN-İFTARA-KİN TEFRİKA VE HASETCİLİK
ÜLKENİN BAŞ BELASI TERÖR VE BİTMEYEN VAHŞET
KOMŞULARIMIZ VE KULLUK BİLİNCİ
GÜNÜMÜZDE SÖYLENMEKTE OLAN BENİM KALBİM TEMİZ SAÇMALIĞI
ÖLÜM HAK-MİRASTA HAKTIR
KULAĞINIZA KÜPE OLACAK ŞEYLER
NORMALLEŞMEK
KUR’AN’A GÖRE HZ.MUHAMMED
KADER NEDİR KADERE İNANMAK İMANDANDIR
HATA KUL İÇİNDİR, KUL HATASIZ OLMAZ
KADERİ BAHANE EDEREK İSYAN GÜNAHTIR
HZ PEYGAMBERE GÖRE YEDİ SINIF İNSAN.
PES’Mİ DEMEK LAZIM,BU NE YAHU!
ALDATMANIN VE ALDANMANIN KİŞİYE VERDİĞİ ZARARLAR
AMAN HA! DİKKKAT EDELİM
BANA BAKAN KENDİNİ GÖRÜR
KAÇIRILIP HAKSIZLIK EDİLEN MİRASLAR
AHİRETTE EYVAH DEMEDEN KULLUK YAPALIM
SADAKA-İ CARİYE DEYİNCE NE ANLAMALIYIZ?
HANIMLAR..HANIM KIZLARIM LÜTFEN BURAYA DİKKAT!