Özellikle geçen yıl tüm Karadeniz’i etkileyen Kahverengi Kokarca salgını nedeniyle başlatılan mücadelenin olumsuz etkilerinden birisi olarak gördüğüm önemli bir sorundan bahsetmek istiyorum. Maalesef Karadeniz’deki küçük kuş türlerini kaybettik.

Kahverengi Kokarca’yla mücadele edilen Samsun, Ordu, Giresun ve Trabzon illerimiz başta olmak üzere Karadeniz Bölgesinde kıyı şeridi boyunca dikkatli gözlem yapıldığında Martı, Güvercin veya Karga gibi iri kuşlar görülebiliyorsa da Serçe, Bülbül, Kanarya gibi küçük kuş türlerini görmek neredeyse imkânsız diyebilirim. İlaçlamanın en çok yapıldığı Ordu ilimizin merkezi olan Altınordu ile Fatsa ve Ünye ilçeleri arasındaki yol boyunca özellikle inceleme yaparak ilerlediğim onlarca kilometrelik alanda bir adet bile göremedim.

Kuşlar koloni halinde yaşayan canlı türleridir ve yaşamları için tehlike hissettikleri alanları terk ederler, onların boşalttığı bölgede ise istenmeyen doğal gelişmeler yaşanır. Fındık üretimindeki önemli bir sorundan biri haline gelen Kahverengi Kokarca’yla mücadelede kullanılan ilaçların bu zararlıya ek olarak diğer böcek türlerinin de ölümüne sebep olacağı ve bu nedenle kuşların besinden mahrum kalmasına sebep olacağını tüm uzmanlar işaret ediyordu ve korkarım bu olumsuz gelişmeyi yaşıyoruz. Beslenme sorunu yaşayan kuşların başka bölgeye göç etmiş olması ihtimali en iyimser tahminimdir. Korkarım bu ilaçlardan etkilenerek ölmüş olmaları ihtimali de var.  

Elbette konunun uzmanı değilim ama araştıran her duyarlı vatandaş gibi ben de biliyorum ki ekosistemin önemli halkalarından birisi de kuşlardır. Onlar tohum taşır, bitkilerdeki tozlaşma yani üreme sistemine katkı verirler, böcek türleri arasında denge sağlayıcı da olan bu hayvan türlerinin doğadan eksilmesi ekosistem zincirinin kopması anlamına gelir ve ileride onarılamaz hasarlar oluşturur.

Bilinen bir gerçektir ki doğanın kendini yenileyebilmesi için ekosistem zincirindeki her halka diğer tüm halkalar için vazgeçilmez bir dayanaktır. Bizim en basit gördüğümüz ve önemsemediğimiz mikrobik varlıklar bile bu halka için çok önemli unsurdur.

Karadeniz ve Marmara bölgelerimizce 2017 yılından bu yana etkili olan fındık, elma, armut, şeftali turunçgiller, ceviz, mısır gibi tarımsal ürünlere verdiği zararlarıyla bilinen Kahverengi Kokarcayla mücadelede artan ilaçlamanın daha da büyük etkilerini yaşamadan önce alternatif tedbirler oluşturulması şarttır.

Mehmet Emin Danış